İş Kuranlar için BAĞ-KUR Rehberi: Primler, Borçlar ve Daha Fazlası

İş Kuranlar için BAĞ-KUR Rehberi: Primler, Borçlar ve Daha Fazlası

Tacir ya da esnaf olarak iş kurduğunuzda, düzenli ödemeniz gereken harcamalardan biri BAĞ-KUR primleri. “BAĞ-KUR ödemek zorunda mıyım?” diye düşünebilirsiniz, ancak kendi işinizin patronu olduğunuzda sigortanızı da kendiniz yatırmak zorundasınız. Bu, 4/B statüsüyle sosyal güvenlik sistemine dahil olduğunuz anlamına gelir. BAĞ-KUR, hem sağlık güvencesi hem de emeklilik gibi haklar sunar, ama yükümlülüklerini bilmek kritik.

Bu rehberde, BAĞ-KUR’un ne olduğunu, kimlerin kapsamda olduğunu, primlerin ne kadar olduğunu ve borçlarla ilgili merak edilenleri adım adım açıklayacağız. İş kurarken BAĞ-KUR’la ilgili aklınıza takılan her şey için okumaya devam edin!

İçindekiler

• BAĞ-KUR Nedir?
• Kimler BAĞ-KUR Sigortalısı Sayılır?
• İşyeri Sahibi veya Şahıs Şirketi için BAĞ-KUR Zorunlu mu?
• BAĞ-KUR Primi Nedir ve Ne Kadar?
• BAĞ-KUR Primi Ödemeden Şirket Kurmak Mümkün mü?
• BAĞ-KUR Borcu Olanlar Sağlık Hizmetlerinden Yararlanabilir mi?
• BAĞ-KUR Primi Ödenmezse Ne Olur?
• Hiç Ödenmemiş BAĞ-KUR Borcu Silinir mi?
• BAĞ-KUR Borcu Varken İşyeri Kapatılır mı?
• BAĞ-KUR Prim Gün Sayısı ve Emeklilik
• BAĞ-KUR Prim Borcu Nasıl Ödenir?
• BAĞ-KUR Primi Gider Yazılır mı?

BAĞ-KUR Nedir?

BAĞ-KUR, “Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu”nun kısaltmasıdır. İşverene bağlı olmadan kendi adına çalışanlar için tasarlanmış bir sosyal güvenlik sistemidir. Türkiye’de sosyal güvenlik, üç ana koldan oluşur:

• 4/A (SSK): İşveren bünyesindeki çalışanlar.
• 4/B (BAĞ-KUR): Bağımsız çalışanlar (esnaf, serbest meslek erbapları, şirket ortakları).
• 4/C (Emekli Sandığı): Devlet memurları.

1971’de 1479 sayılı kanunla kurulan BAĞ-KUR, 2006’da 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sistemlerle birleştirildi. BAĞ-KUR’luysanız SSK’lı olamazsınız; aynı şekilde SSK’lıysanız BAĞ-KUR sigortalılığınız sona erer.

Kimler BAĞ-KUR Sigortalısı Sayılır?

5510 sayılı yasanın 4/B maddesine göre, aşağıdaki kişiler BAĞ-KUR’a kayıt yaptırmak ve prim ödemek zorundadır:

• Köy ve mahalle muhtarları.
• İş sözleşmesi olmadan kendi adına çalışanlar:
  • Gelir vergisi mükellefleri (basit veya gerçek usul).
  • Esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı kişiler (vergiden muaf olsalar bile).
• Anonim şirket kurucuları ve yönetim kurulu üyeleri.
• Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ortakları.
• Donatma iştiraki ortakları.
• Tarım faaliyetinde bulunanlar.

İsteğe bağlı BAĞ-KUR sigortalılığı da mümkündür, ancak zorunlu kapsamdaysanız kayıt kaçınılmazdır.

İşyeri Sahibi veya Şahıs Şirketi için BAĞ-KUR Zorunlu mu?

Evet, 5510 sayılı yasanın 4/B maddesine göre işyeri sahipleri ve şahıs şirketi kuranlar BAĞ-KUR’lu olmak zorundadır. Vergi mükellefiyeti açtırdığınız anda BAĞ-KUR kaydınız da otomatik olarak başlar. Vergi kaydı olup BAĞ-KUR kaydı yaptırmayanlar, geçmişe dönük prim borçları ve gecikme cezalarıyla karşılaşabilir. Bu yüzden en kısa sürede kayıt yaptırıp prim ödemelerine başlamalısınız.

BAĞ-KUR Primi Nedir ve Ne Kadar?

BAĞ-KUR primi, sigortalıların SGK’ya ödediği aylık ücrettir. Bu primlerle sağlık hizmetleri, emeklilik ve iş göremezlik ödenekleri gibi haklar elde edilir. Prim tutarı, asgari ücretle bağlantılıdır ve beyan edilen gelire göre değişir.

2025 BAĞ-KUR Prim Tutarları (Tahmini):

• En Düşük: Aylık yaklaşık 3.500 TL (asgari ücret baz alınarak güncellenir).
• En Yüksek: Beyan edilen gelire göre artar (asgari ücretin 7,5 katına kadar).

Güncel tutarlar için SGK’nın resmi sitesini veya bir uzmanı kontrol etmeniz önerilir.

BAĞ-KUR Primi Ödemeden Şirket Kurmak Mümkün mü?

Hayır, şirket kurduğunuzda BAĞ-KUR kaydı otomatik olarak yapılır. Ancak:

• Başlangıçta SSK’lı bir işte çalışıyorsanız, sigortanız SSK’dan devam eder.
• İşten ayrıldığınızda, vergi mükellefiyetiniz varsa sistem sizi BAĞ-KUR’lu olarak tanımlar.

Bu durumda, sigortasız kaldığınız günden itibaren prim ödemeye başlamalısınız. Ödenmezse borç birikir.

BAĞ-KUR Borcu Olanlar Sağlık Hizmetlerinden Yararlanabilir mi?

Normalde 60 günden fazla prim borcu olanlar sağlık hizmetlerinden yararlanamaz. Ancak 2023’te yapılan düzenlemeyle, 24 Aralık 2025’e kadar borçlu BAĞ-KUR’lular ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler devlet hastanelerinden faydalanabilir (5510 sayılı kanun, geçici 77. madde).

BAĞ-KUR Primi Ödenmezse Ne Olur?

Prim ödenmediğinde:

• Borç birikir ve gecikme faizi eklenir.
• Şu ana kadar icra veya haciz uygulaması görülmemiştir, ancak yasal takip riski vardır.
• Emeklilik için gerekli prim gün sayınız eksik kalır.

Hiç Ödenmemiş BAĞ-KUR Borcu Silinir mi?

Genellikle borçlar tamamen silinmez. BAĞ-KUR tescil affı veya ihya affı gibi düzenlemeler henüz yoktur. Yapılandırma fırsatları çıksa bile, borç silinmesi emeklilik gün sayınızı etkileyebilir. En güncel bilgi için SGK’ya danışın.

BAĞ-KUR Borcu Varken İşyeri Kapatılır mı?

Evet, vergi borçlarınızı ödeyerek vergi mükellefiyetinizi sonlandırıp işyerini kapatabilirsiniz. Ancak BAĞ-KUR prim borcu faizle artmaya devam eder ve kapanışla silinmez.

BAĞ-KUR Prim Gün Sayısı ve Emeklilik

Emeklilik için BAĞ-KUR prim gün sayısı, geçmişte 9000 günken son düzenlemelerle 7200 güne (yaklaşık 20 yıl) indirildi. Güncel şartları SGK’dan doğrulamanız faydalı olacaktır.

BAĞ-KUR Prim Borcu Nasıl Ödenir?

Prim borçlarınızı:

• SGK anlaşmalı bankalar (Ziraat, Halkbank vb.) aracılığıyla,
• e-Devlet üzerinden SGK ödeme sekmesinden,
• SGK şubelerinden nakit/kartla ödeyebilirsiniz.

BAĞ-KUR Primi Gider Yazılır mı?

Evet, 1479 sayılı BAĞ-KUR Kanunu’nun 49/3. maddesine göre, ödenen primler vergi matrahından düşülebilir. Bu, esnaf ve sanatkarların vergi yükünü azaltan önemli bir avantajdır.

BAĞ-KUR’la İşinizi Güvenceye Alın

BAĞ-KUR, iş kuranlar için hem bir zorunluluk hem de sağlık ve emeklilik gibi haklar sunan bir güvence. Primlerinizi düzenli ödeyerek borç riskinden kaçınabilir, gider yazma avantajıyla vergi yükünüzü hafifletebilirsiniz.

BAĞ-KUR’la ilgili deneyimleriniz neler? Sorularınızı ya da önerilerinizi yorumlarda paylaşın, birlikte öğrenelim!