BES Nedir, Avantajları Nelerdir? 2025 BES Şartları, İptal Hakkı ve Devlet Katkısı

BES Nedir, Avantajları Nelerdir? 2025 BES Şartları, İptal Hakkı ve Devlet Katkısı

Türkiye’de tasarruf ve yatırım alışkanlıklarını destekleyen Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), emeklilik döneminde ek gelir arayanlar için güçlü bir alternatif sunuyor. Şubat 2025 verilerine göre, Türkiye’de istihdam edilen kişi sayısı 32 milyon 718 bin, istihdam oranı ise %49,5. Emeklilik Gözlem Merkezi (EGM) verilerine göre ise BES’e kayıtlı katılımcı sayısı 9,5 milyonu aşarken, Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile bu rakam 17 milyonu geçiyor. Peki, BES nedir, avantajları nelerdir, 2025 şartları ve devlet katkısı nasıl işliyor?

İçindekiler

• Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?
• 2025 BES Şartları
• Otomatik Katılımlı BES (OKS) Nedir?
• OKS ve BES Arasındaki Farklar
• BES Avantajları Nelerdir?
• 2025 BES Devlet Katkısı Limiti
• BES ve OKS Yatırım Seçenekleri
• BES ve OKS İptali Nasıl Yapılır?
• 2025’te BES’e Getirilen Yenilikler
• Sıkça Sorulan Sorular

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), çalışanların ve bireylerin tasarruflarını artırarak emeklilikte daha iyi bir yaşam standardı elde etmelerini hedefleyen, gönüllü bir yatırım sistemidir. 2001’de 4632 sayılı kanunla hayata geçen BES, 2018’de Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile genişledi. Sosyal güvenlik sistemini tamamlayıcı bir rol üstlenen BES, profesyonel fon yönetimi ve devlet katkısıyla öne çıkıyor.

2025 BES Şartları

BES’te bir emeklilik şirketiyle sözleşme imzalanır ve katılımcı, seçtiği ödeme planına göre prim yatırır. Bu birikimler, katılımcının tercih ettiği fonlarda değerlendirilir. 2025 itibarıyla temel şartlar şöyledir:

• Devlet Katkısı: Ödenen her primin %30’u kadar devlet katkısı alınır.
• Emeklilik Koşulu: En az 10 yıl sistemde kalmak ve 56 yaşını doldurmak gerekir.
• Kesintiler: Erken çıkışta fon işletim giderleri ve stopaj kesintileri uygulanır; devlet katkısı hak edişi ise sistemde kalma süresine bağlıdır.
• Katılım: T.C. vatandaşı olan herkes, isteğe bağlı olarak BES’e katılabilir.

Otomatik Katılımlı BES (OKS) Nedir?

2018’de yürürlüğe giren OKS, yeni işe başlayan T.C. vatandaşlarının işverenleri aracılığıyla otomatik olarak BES’e dahil edilmesini sağlar. Çalışanın brüt maaşından %3 kesinti yapılır ve bu tutar emeklilik şirketine aktarılır. 2025’te SGK prime esas tavan ücret 195.041,40 TL olarak güncellendi; bu da aylık maksimum OKS kesintisini 5.851,24 TL’ye çıkardı. OKS’den çıkmak isteyenler, ilk 2 ay içinde herhangi bir kesinti olmadan iptal talebinde bulunabilir.

OKS ve BES Arasındaki Farklar

• Katılım: BES gönüllü, OKS ise işveren tarafından otomatik başlatılır.
• Fonlar: OKS’de sadece OKS fonlarına yatırım yapılır; BES’te ise daha geniş fon seçenekleri sunulur.
• Prim Ödeme: OKS’de kesinti brüt maaş üzerinden yapılır; BES’te ödeme yöntemi ve tutarı katılımcı tarafından belirlenir.
• İptal: OKS’de ilk 2 ayda kesintisiz çıkış mümkün; BES’te ise çıkış serbesttir ama hak ediş süresi etkilenir.
• Teşvik: Her ikisinde de %30 devlet katkısı var; OKS’de ek olarak 1.000 TL teşvik ödenir.

BES Avantajları Nelerdir?

BES, hem tasarruf disiplini kazandırır hem de finansal okuryazarlığı teşvik eder. 2025’teki başlıca avantajları şunlar:

1. Devlet Katkısı ve Teşvik

Her katkı payının %30’u kadar devlet katkısı alınır. OKS’de buna ek olarak 1.000 TL teşvik verilir.

2. Emeklilikte Ek Gelir

10 yıl ve 56 yaş şartını sağlayanlar, birikimlerini toplu veya düzenli (aylık, 3 aylık vb.) ödeme şeklinde alabilir, SGK maaşına ek gelir elde eder.

3. Esnek Yatırım İmkanları

Katılımcılar, risk profillerine göre değişken fonlar, hisse senetleri, emtia veya katılım fonları gibi seçeneklerden portföy oluşturabilir.

2025 BES Devlet Katkısı Limiti

Devlet katkısı, yıllık brüt asgari ücretle sınırlıdır. 2025’te bu limit 93.619,80 TL’dir. Yani, yılda 312.066 TL katkı payı ödeyen bir katılımcı, maksimum devlet katkısından faydalanabilir. OKS ve BES için ayrı limitler uygulanır; her iki sistemde de maksimum katkı alınabilir.

Hak Ediş Oranları:

• 0-3 yıl: Devlet katkısı alınmaz.
• 3-6 yıl: %15
• 6-10 yıl: %35
• 10+ yıl: %60
• 10 yıl + 56 yaş veya vefat/maluliyet: %100

BES ve OKS Yatırım Seçenekleri

BES’te yatırımlar, “emeklilik yatırım fonu” ibareli fonlara yapılır. Fonlar, Takasbank’ta saklanır ve yılda 12 kez değiştirilebilir.

OKS Fonları

• 0-2 Risk (Muhafazakar): Devlet tahvili, TL mevduat gibi düşük riskli araçlar.
• 2-4 Risk (Dengeli): Orta riskli, standart veya dengeli değişken fonlar.
• 4-7 Risk (Agresif): Yüksek getiri hedefleyen dinamik veya atak fonlar.

BES Fonları

Gönüllü BES’te hisse senedi, kıymetli maden, endeks ve katılım fonları gibi geniş seçenekler sunulur. Detaylı liste EGM sitesinde bulunur.

BES ve OKS İptali Nasıl Yapılır?

BES İptali

Katılımcı, dilediği zaman emeklilik şirketiyle iletişime geçerek sözleşmeyi iptal edebilir. Erken çıkışta fon giderleri ve stopaj kesilir; devlet katkısı hak edişi süreye göre hesaplanır.

OKS İptali

İlk 2 ayda kesintisiz iptal mümkündür. Sonrası için emeklilik şirketine başvurulur; kesintiler uygulanır. Para iadesi, şirkete göre değişen sürelerde yapılır.

2025’te BES’e Getirilen Yenilikler

2024’te başlayan bazı düzenlemeler, 2025’te de etkisini sürdürüyor:

• Devlet Katkısı Devri: Yıllık limiti aşan katkı payları, bir sonraki yılın hesaplamasına eklenir.
• Teminat İmkanı: BES birikimleri, kredi teminatı olarak kullanılabilir; böylece nakit ihtiyacı için sistemden çıkmaya gerek kalmaz.

BES Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

BES Nedir?

BES, emeklilikte ek gelir sağlamak için tasarlanmış, sosyal güvenliği tamamlayan bir tasarruf ve yatırım sistemidir.

BES Yatırımı Nasıl Yapılır?

Emeklilik yatırım fonları üzerinden yapılır. BES’te geniş fon seçenekleri, OKS’de ise sadece OKS fonları kullanılır.

BES Nasıl İptal Edilir?

Emeklilik şirketine başvurulur. OKS’de ilk 2 ay kesintisiz iptal edilir; sonrası için kesintiler olur.

2025 Devlet Katkısı Ne Kadar?

Maksimum 93.619,80 TL’dir. Yıllık 312.066 TL ödeyerek bu limite ulaşılır.

BES Sorgulama Nereden Yapılır?

EGM, e-Devlet veya emeklilik şirketinin mobil/web platformlarından takip edilebilir.

BES, 2025’te devlet katkısı, esnek fon seçenekleri ve ek gelir avantajlarıyla geleceğinizi güvence altına almanın en etkili yollarından biri. OKS ile otomatik katılım ise bu sistemi daha erişilebilir kılıyor. İptal hakkınızı kullanmadan önce avantajları ve kesintileri değerlendirin. Sorularınızı yorumlara bekliyoruz!